Bir iş analistinin çalışma süreci, tıpkı bir ressamın bir başyapıt yaratma yolculuğuna benzer. Bir ressamın hayalindeki tabloyu gerçeğe dönüştürmek için geçtiği aşamalar gibi, iş analistinin de müşteri beklentilerini şekillendirmek ve bir yazılım projesine dönüştürmek için üç temel aşamadan geçtiğini söyleyebiliriz. Gelin bu aşamaları birlikte inceleyelim.
- Eskiz Hali: Hayalin Şekillenmesi
Her şey bir hayal ile başlar. Bu ilk aşama, müşterinin beklentilerini anlattığı ve bizim zihnimizde üç boyutlu bir taslak oluşturduğu bir hayal etme sürecidir. Tıpkı bir ressamın, gördüğü manzarayı önce karakalemle kağıda aktarması gibi, bu aşama da mükemmel olmaktan uzaktır. Ancak burada önemli olan, sınırları belirlemek ve müşterinin “done” tanımını, yani kabul kriterlerini anlamaktır.
Bu aşama, müşteri beklentilerinin genel hatlarıyla çizildiği bir ön çalışma alanıdır. Henüz detaylar üzerinde durulmaz, yalnızca temel çerçeve belirlenir. İş analisti için bu süreç, müşterinin ihtiyaçlarını anlamaya çalışırken zihinlerinde bir model oluşturma fırsatıdır. Hayal edilen bu model, bir sonraki aşamaya geçiş için bir basamaktır. - Fonksiyonel Tasarım: Detayların Renklendirilmesi
Bir ressam eskizini tamamladıktan sonra, ihtiyaç duyduğu renkleri ve malzemeleri belirler. İş analistinin ikinci aşaması da tam olarak budur: Fonksiyonel tasarım. Bu aşamada, müşterinin beklentileri ve ihtiyaçları, yazılımın yapılabilirliği açısından değerlendirilir.
Fonksiyonel tasarım süreci, müşteriyle tekrar tekrar hizalanmayı gerektirir. İhtiyacın teknolojik olarak uygulanabilirliği test edilir, mümkün değilse alternatif yollar aranır. Bu süreçte birçok revizyon gerekebilir. Örneğin, Agile yöntemlerinde bu aşama genellikle “refinement” oturumlarında ele alınır. Burada, geliştirici ekibiyle fikirler çatışabilir, yeniden şekillenir ve netleştirilir.
Bu aşama tamamlandığında, ihtiyaçların net bir şekilde tanımlandığından emin olunmalıdır. Eksik veya belirsiz noktalar varsa, bir önceki aşamaya geri dönülerek bu eksiklikler giderilir. Netleşmeyen bir tasarım, sonraki aşamada büyük sorunlara yol açabilir. - Teknik Analiz: Detayların İnşası
Artık eskiz tamamlanmış, renkler belirlenmiştir. Şimdi sıra, teknik detaylara inmeye gelir. Bu aşama, her şeyin net olduğu, yapılacak işlerin adım adım tanımlandığı, işin tüm teknik bileşenlerinin belirlendiği aşamadır.
Teknik analiz sürecinde, kullanılacak tablolar, yazılacak kodlar, beklenen çıktılar ve entegrasyon durumunda servis sözleşmeleri gibi detaylar belirlenir. Tıpkı bir ressamın tuvali, fırçaları, boyaları ve diğer tüm malzemelerini hazırladığı an gibi, burada da yazılımı üretmek için gerekli tüm araçlar hazır hale getirilir.
Artık yazılım geliştirme süreci başlayabilir. Ancak bu aşamada şu soru akla gelebilir: Yazılım geliştirme sırasında hiç aksilik çıkmayacak mı? Elbette çıkabilir. Belki de analiz sırasında gözden kaçırılan noktalar vardır. Bu durumda ne yapılır? İşte bu noktada, önceki aşamalara geri dönmek ve yeniden değerlendirme yapmak gerekebilir. Tıpkı ressamın, eserini tamamladıktan sonra yaptığı son dokunuşlar gibi, yazılım geliştirme sürecinde de sürekli bir iyileştirme ve revizyon döngüsü vardır.
Hayalin Gerçeğe Dönüşmesi
Bir ressamın eserini tamamladıktan sonra, kuruması için bir kenara koyması gerekir. Ancak bu süreçte bile, sevimli dostlarımızın esere ufak “katkılar” yapma ihtimali vardır. Bu yüzden, iş analistleri için her aşama öncesinde bir eylem planı yapmak kritik önem taşır.
İş analizi süreci bir ressamın eser yaratma yolculuğu gibidir: 
- Hayal Etmek
- Detaylandırmak
- İnşa Etmek
Her aşama, bir sonrakinin temelini oluşturur ve tüm bu aşamalar, müşterinin hayalini gerçeğe dönüştürmek için birlikte çalışır.
O zaman “Think, Draw, Implement” diyoruz. Bir sonraki yazıya kadar bana aşağıdaki adresten ulaşabilirsiniz.
