Hayat bir sahne ve bizler de oyuncularız. Shakespeare’in bu ünlü sözünü duymayan yoktur. Peki ya projelerimiz? Onlar da birer sahne değil midir? Her bir ekip üyesi kendi rolünü oynarken, tüm parçalar birleşip büyük bir hikâye anlatır. İşte bu hikâyenin uyumlu ve akıcı olmasını sağlamak için RACI matrisi, sahne arkasındaki yönetmenimizdir.
RACI Matrisi Nedir?
RACI, bir projenin veya sürecin rollerini ve sorumluluklarını netleştiren bir modeldir. Açılımı şöyledir:
- R — Responsible (Sorumlu): Görevi fiilen yerine getiren kişi veya kişiler. O faaliyeti gerçekleştiren kişi, işin ana sorumlusu (A) Accountable olmayabilir; ancak bazı durumlarda işin niteliğine ve önem derecesine bağlı olarak Responsible (R) ve Accountable (A) rolü aynı kişiye atanabilir.
- A — Accountable (Hesap Verebilir): Belirli bir görev için nihai yetki ve sorumluluğu olan kişi ya da rolüdür. Herhangi bir görev için, sadece bir rol / kişi sorumludur. Bu rol, diğer kişi ya da kişilere delege olamaz.
- C — Consulted (Danışılan): Bir görevin yerine getirilebilmesi için bilgi alınması gereken ya da danışılması gereken kişi/kişiler olabilir. Bir görev için birden fazla © Consulted rolü atanması o işin tamamlanma sürecini n uzaması riskini doğurur.
- I — Informed (Bilgilendirilen): Sağlıklı bilgi akışını sağlamak için görev tamamlandıktan sonra bilgi aktarılması gereken kişiler tanımlanır. Bu rolün doğru belirlenmemesi yanlış iletişim ve gecikmelere yol açabilir.
Sanatın Dilinde RACI
Responsible (Sorumlu) — Başrol Oyuncusu 
Sahnenin merkezindeki ışık, başrol oyuncusunun üzerindedir. Hikâyeyi taşıyan, duyguyu izleyiciye aktaran odur. Projede de sorumlu kişi, görevi yerine getiren, emeğini katan ve sonucu şekillendirendir.
Accountable (Hesap Verebilir) — Yönetmen
Yönetmen, oyunun veya filmin genel vizyonunu belirler. Başrol oyuncusunun performansını yönlendirir, sahnelerin uyumunu sağlar. Projede hesap verebilir kişi, son kararları alan, sorumluluğu üstlenen ve sonucun kalitesinden sorumlu olandır.
Consulted (Danışılan) — Senarist ve Danışmanlar
Bir hikâyenin derinliği, senaristin kaleminden ve danışmanların katkısından gelir. Karakterlerin geçmişi, diyalogların inceliği burada şekillenir. Projede danışılan kişiler, uzmanlıklarıyla göreve değer katan, bilgi ve deneyimlerini paylaşanlardır.
Informed (Bilgilendirilen) — İzleyiciler ve Yapımcılar
Perde açıldığında izleyiciler sahnedeki büyüyü deneyimler. Yapımcılar ise sürecin ilerleyişinden haberdar olup gerekli desteği sağlarlar. Projede bilgilendirilen kişiler, sürecin gidişatı hakkında bilgi sahibi olması gereken paydaşlardır.
Proje Yönetiminde Sanatsal Uyum
Bir senfoni orkestrasını düşünün. Her enstrüman kendi notalarını çalar, ancak şefin yönlendirmesiyle muhteşem bir uyum ortaya çıkar. Eğer bir enstrüman yanlış zamanda veya yanlış notayı çalarsa, tüm eser etkilenir. RACI matrisi, proje ekiplerinin bu orkestral uyumu yakalamasını sağlar.
Neden RACI Matrisi?
- Rol Karmaşasını Önler: Kim ne yapacak? Sorusunun cevabını netleştirir.
- İletişimi Güçlendirir: Doğru kişilerin doğru zamanda dahil olmasını sağlar.
- Verimliliği Artırır: Gereksiz tekrarları ve gecikmeleri önler.
- Sorumluluk Bilinci Oluşturur: Herkes görevlerinin farkında olur ve buna göre hareket eder.
RACI ile Projelerinize Sanat Katın
Bir ressamın tuvaline dokunuşları gibi, ekip üyelerinin projeye katkıları da bir bütün oluşturur. RACI matrisi, bu dokunuşların doğru yerde ve doğru zamanda olmasını sağlayarak, ortaya çıkan eserin kusursuz olmasına yardımcı olur.
Uygulamada RACI
- Görevleri Belirleyin: Projenin tüm görevlerini ve süreçlerini listeleyin.
- Rolleri Tanımlayın: Ekipteki tüm pozisyon ve kişileri belirleyin.
- Matrisi Oluşturun: Görevlerin ve rollerin karşısında R, A, C veya I atamalarını yapın.
- Paylaşın ve Onaylayın: Matrisi ekip ile paylaşarak herkesin aynı noktada olduğundan emin olun.
- Güncel Tutun: Proje ilerledikçe matrisi güncelleyin ve değişiklikleri aktarabileceğiniz bir iletişim kurun.
Son Söz: Projelerinizde Sanatın Gücünü Kullanın
Her proje, anlatılmayı bekleyen bir hikâye, çizilmeyi bekleyen bir resim veya bestelenmeyi bekleyen bir melodidir. RACI matrisi ise bu sanat eserinin ortaya çıkmasında ekip üyelerinin uyumunu ve katkılarını organize eden gizli bir rehberdir.
Projelerinize sanatın estetiğini ve uyumunu katmak, hem ekip motivasyonunu artıracak hem de ortaya çıkan sonuçların kalitesini yükseltecektir. Unutmayın, büyük sanat eserleri, uyum içinde çalışan ekiplerin ve net bir vizyonun ürünüdür.
