Her şeyin bir matematiği olduğu gibi planlamanında elbet kendine has kısıtları ile oluşturulmuş bir matematiği mevcuttur. Bunu anlatmak için formülü basıp geçmeyeceğim elbette sevgili okur. Hayal ürünü bir çorap şirketi üzerinden model bazında planlama anlatmaya çalışacağım.
Şirketin adı: İlo ÇoraplarıA.Ş
Bu sene sektörde üçüncü senesi. Model bazında option plan yapıp gelecek sezon için doğru bütçe ile sezonluk kazanacağı parayı ve yatırım yapacağı parayı bilmesi gerekmektedir.
Peki bu şirketin planlamacısı olarak başlayalım mı?
Buyer; tasarımcı ile koleksiyonu belirledikten sonra elinde draf bütçe ile planner ile çalışmaya başlar. Buyer yapmak istediği modelleri plannerına aktarır. Plannerın elinde bir önceki sezona ait satış verileri mevcuttur. Bu verilerden yola çıkarak ne kadar bir option yapılması gerektiğini;hangi fiyata satmasını, hangi renk,beden,detay aralığında buyera iletir. Bi şekilde çekişmeli geçen bu süreçte ortak bir nokta bulunduktan sonra optionlar; alım fiyatı,hedef satış fiyatı,adet,indirim ve stok çevirme oranı belirlenerek ciro hesabı ve bunun devamında ise sezon sonunda ne kadar kar ettiği hesaplanır.
Draft bütçe örnek olarak yukarıdaki gibi gösterebiliriz. Peki bu hesaplamalar nasıl yapılıyor diyorsanız açıklıyorum 🙂
Ciro Ef = Satış adet*Etiket Fiyatı/(1+kdv)
Ciro = Satış adet*Etiket Fiyatı/(1+kdv)*(1-indirim oranı)
SMM = Satış Adet*Maliyet
Satış Adet = İntake* Str%
Alım Maliyet = İntake*Maliyet
İlk Mark Up = Etiket Fiyatı/(1+kdv)/Maliyet
Ort. Mark Up = Gerçekleşen Tutar / Toplam Maliyet
Brüt Kar = Ciro -SMM
Str% ; almış olduğun stoğun ne kadarını sattığını gösteren orandır.
Ciro Ef ; hiç indirim olmasaydı ilk fiyattan kazanacağımız parayı ifade etmektedir.
Satılan malın maliyeti ; ise sattığın malın ne kadar maliyet getirdiğini gösterir.
Alım maliyet ; alacağın stoğu ne kadar para ettiğini gösteren değerdir.
Mark up ; Bir ürünü aldığın fiyatın kaç katı sattığını göstermektedir.
Tabiki bir sonraki sezonun bütçesini yaparken sezon içi yönetiminde düşünerek hareket etmek gerekmektedir. Dönem içinde bulunan özel günler,geçmişte yaşanan olaylar , döviz kur dengesi hepsi önceden tespit edilerek sezonunda aktif pazarlama kampanyaları yapmak içinde kendimize ön bir taslak indirim kampanya planı oluşturmuş oluyoruz. Planlama matematiğini elbette bu kadar değil. İşin içinde pratik yollar illa ki bulabiliyoruz. Örneğin kar yüzdesini bulmak için “GM% = 1-1/markup” yaptığınızda kısa yoldanda bu veriye ulaşabilirsiniz yada ne kadar kar yaptığınızı cirodan hesaplamak istediğinizde “Ciro*GM% = Kar tl” kısaca size ulaştırır. Belkide elinizde sadece ilk mark up bilgisi var ve siz indirim yaptığınızda son mark up değerinizin ne olduğunu merak edersenizde “İlk mark up*indirim oranı= indirim sonrası mark up” değerini verecektir.
Günün sonunda dönüp dolaşacağımız formüller bunlar. Yalnız geçenlerde başıma gelen ilginç bir olayı size aktarıp bu yazıyı sonlandıracağım. Normalde birim maliyete “Satış maliyet/satış adet” ulaşabilirsiniz. Ayrıca “Alım maliyet/intake” de sizi birim maliyete götürecektir. Hesaplama yaptığınızda ikiside tam sayı olarak baktığınızda aynı değeri verecektir. Ama virgülden sonraki iki basamak arasındaki fark sizin mark up hesaplamanızda inanılmaz bir sapmaya neden olacaktır. Başıma geldi o yüzden diyorum. Bu konuda ki önerim hangi formül ile hesaplıyorsanız o formülde devam edin. Birimler arası değer farkları sizi hesaplamanızda yanlış yönlendirebilir.
Bir sonraki yazıya kadar…